Juz wkróce z okazji stulecia odzyskania niepodległości na terenie Szkoły Podstawowej w Widuchowej zostanie posadzona sadzonka wyhodowana z żołędzi zrzuconych przez BARTKA.

Nadleśnictwo Zagnańsk przekazuje placówkom kultury i oświaty z całego kraju sadzonki, które wyrosły z nasion Dębu Bartek. 100 drzewek ma być sposobem na uczczenie 100 rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Jedna z sadzonek trafiła już do nas.

W Gospodarstwie Nasienno-Szkółkarskim w Sukowie rośnie blisko pół miliona sadzonek drzew najbardziej charakterystycznych dla naszego regionu. Jednak najcenniejszym zasobem gospodarstwa są żołędzie z dębów z 7 nadleśnictw z regionu. Żołędzie są przechowywane w specjalnej chłodni, w odpowiedniej temperaturze i wilgotności. Wśród nich specjalne miejsce mają żołędzie Dębu Bartek. O nie leśnicy dbają wyjątkowo. Jeszcze kilkanaście lat temu jedno z najstarszych drzew w Polsce wydawało kilka tysięcy nasion rocznie. Ale ostatnio nadleśnictwo w Zagnańsku przekazało ich zaledwie 200. Po przebadaniu do chłodni trafiło 98. Teraz te cenne nasiona mają powędrować w świat. . 

O dębie Bartku,

Najsłynniejsze polskie drzewo pomnikowe, dąb Bartek, stanowi największą atrakcję turystyczną Gór Świętokrzyskich. Ze względu na sędziwy wiek oraz imponujące rozmiary jest najokazalszym dębem w Polsce. Lasy Państwowe realizują projekt Dąb Bartek nasz wspólny znajomy dotyczący działań związanych z ochroną, promocją i zachowaniem tego najsłynniejszego w Polsce pomnika przyrody.

Dąb rośnie na terenie Nadleśnictwa Zagnańsk, w leśnictwie Bartków na skarpie rzeki Bobrzy, przy drodze wojewódzkiej nr 750. W pobliżu znajduje się aleja 100–200 letnich drzew takich gatunków jak klony, lipy, jesiony i modrzewie. 

Wokół ogrodzenia okalającego dąb znajduje się ścieżka, umożliwiająca oglądanie i fotografowanie drzewa. 

Za „najokazalsze drzewo w Polsce” został uznany już w 1934 r. przez Sąd Konkursowy pod przewodnictwem prof. Władysława Szafera. Za pomnik przyrody został uznany orzeczeniem nr 1 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z dn. 2.12.1952 r. Obecnie nadzór nad pomnikiem przyrody sprawuje Nadleśnictwo Zagnańsk. 

Jak na szacownego staruszka przystało, dąb Bartek cieszy się nieprzeciętnymi rozmiarami. Zgodnie z pomiarami wykonanymi w 2013 roku drzewo ma 28,5 metra wysokości. Obwód pnia na wysokości 1,30 m wynosi 9,85 m, a przy ziemi 13,4 m. Rozpiętość korony to 20 m x 40 m, zaś pierśnica to 3,14 m. Miąższość całego drzewa wynosi 72 m³, a grubizny 65 m³ w tym pień główny 46 m³.

Z historią dębu związanych jest wiele legend. Według jednej z nich, w cieniu drzewa odpoczywał król Jan III Sobieski wracając spod Wiednia, który w dziuplach drzewa jakoby umieścił butelkę wina, rusznicę i szablę turecką.

 

 BARTEK ONLINE!!!

Dzięki swojej długowieczności dąb Bartek był świadkiem wielu wydarzeń z burzliwej historii Polski.

Na pniu drzewa od strony południowo–wschodniej zawieszone są dwie figury ukrzyżowanego Chrystusa, odlane prawdopodobnie w miejscowych fabrykach żelaza. Na jednej z figur widoczny jest napis – rok 1853. Według ustnych przekazów miały one być umieszczone dla upamiętnienia powieszenia na Bartku dwóch oficerów – powstańców.

W końcu sierpnia 1933 roku, podczas zlotu z okazji 25-lecia Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego w Samsonowie, obok dębu odsłonięto pamiątkowy kamień z napisem: 
„W 25-lecie ZWC i Związku Strzeleckiego 1908-1933 - Obywatele”. Kamień ten przeleżał ponad 30 lat przewrócony napisem do ziemi, aż do roku 1984.

         

 

Dąb Bartek pomnikiem przyrody

Na podstawie ustawy o ochronie przyrody z dnia 7 kwietnia 1949 r., Orzeczeniem Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach nr 1 z dnia 2 grudnia 1952 roku, ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Województwa Kieleckiego nr 1 z dnia 25 lutego 1954 r., dąb Bartek został uznany za chroniony prawem pomnik przyrody. W orzeczeniu podano następujący opis dębu: Dąb Bartek o wymiarach: pierśnica 2,65 m, obwód pnia na wysokości 1,30 m = 8,32 m, wysokość 23 m, powierzchnia korony 879 m², wiek ponad 1200 lat.

Ponownie Rozporządzeniem Wojewody Świętokrzyskiego nr 35/2007 z dnia 12 grudnia 2007 roku (Dz. Urz. Woj. Świętokrzyskiego nr 239 poz. 3552 z 14 grudnia 2007 roku) uznano dąb szypułkowy Bartek za podlegający ochronie jako pomnik przyrody. Wówczas podano następujące wymiary: obwód pnia na wysokości 1,30 m od ziemi – 964 cm, wysokość ok. 25 m, wiek ok. 1200 lat. Sprawującym nadzór nad pomnikiem przyrody był wówczas wojewódzki konserwator przyrody.

Uchwałą Nr 22/VII/2017 Rady Gminy Zagnańsk z dnia 29 marca 2017 roku w sprawie pomnika przyrody obowiązki w zakresie nadzoru nad pomnikiem przyrody scedowano na zarządcę terenu, tzn. nadleśniczego Nadleśnictwa Zagnańsk. Tym samym Lasy Państwowe przejęły opiekę nad Bartkiem.

 

Projekt kompleksowej ochrony, promocji i zachowania dębu Bartek

Dąb Bartek to najsłynniejsze polskie drzewo pomnikowe, a jego stan i działania ochronne wzbudzają wiele zainteresowania różnych środowisk. Aby kompleksowo rozpoznać jego kondycję zdrowotną, a na podstawie wykonanych badań podjąć decyzję o kierunku ochrony leśnicy podjęli szereg działań. Pierwszym krokiem było formalne przejęcie przez Nadleśnictwo Zagnańsk od gminy Zagnańsk nadzoru nad pomnikiem przyrody. Współpraca z samorządowcami trwa nadal – Bartek to największa atrakcja turystyczna gminy, a nawet województwa świętokrzyskiego. Nadleśnictwo Zagnańsk i Urząd Gminy w Zagnańsku pod hasłem Bartek nasz wspólny znajomy realizują szereg działań w obszarze turystyki, edukacji i promocji. Leśnicy opracowali projekt zagospodarowania turystycznego bezpośredniej okolicy drzewa, a gmina stara się o środki na budowę Centrum Edukacyjnego Fauny i Flory Gór Świętokrzyskich. Ponieważ liczba turystów, którzy odwiedzają Bartka to tysiące osób rocznie konieczna jest nowa infrastruktura, która pozwoli na bezpieczne dla drzewa zwiedzanie. System monitorujący z funkcją online i nowe ogrodzenie wokół drzewa to działania, które zwiększają jego bezpieczeństwo. Obraz Bartka dostępny online jest także atrakcją dla turystów i licznych sympatyków tego drzewa, dla których często ma on wartość sentymentalną. Warto chociażby wspomnieć, że tu, obok Bartka w Technikum Leśnym w Zagnańsku wykształciło się wielu leśników, a do dziś w pobliżu drzewa odbywa się „pasowanie na Borusa” – swoisty chrzest bojowy dla uczniów klas pierwszych.

 

Główny kierunek działań realizowanych w projekcie dotyczy określenia stanu zdrowotnego i statyki drzewa. Badania zlecone przez leśników realizowane są przez naukowców koordynowanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa. Wstępnie już wiemy, że jak na swój wiek i historię, której był świadkiem (w tym pożar w pobliżu – rok 1905) Bartek ma dobrą kondycję. Potwierdziły to badania fitopatologiczne i entomologiczne. Leśnicy czekają na wynik jednej z najważniejszych ekspertyz – wytrzymałości pnia drzewa wykonywanej przez Politechnikę Łódzką oraz specjalistów z zakresu dendrologii. W tym celu jesienią wykonane zostały badania z użyciem sonicznego tomografu komputerowego, które pomogą w określeniu, czy istniejące podpory są wystarczające, lub czy konieczne będzie ich wzmocnienie albo zastosowanie nowego rozwiązania.

Projekt zakłada nie tylko ochronę, ale i zachowanie Bartka poprzez próbę jego rozmnażania. Realizowane jest rozmnażanie wegetatywne – dzięki pobranym fragmentom drzewa i pracy leśników z Arboretum Leśnego przy Nadleśnictwie Syców doczekaliśmy się kilkuset „Bartusiów”. W ostatnich latach w ramach badań zleconych przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych naukowcy z Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku próbują rozmnażać Bartka także z wykorzystaniem kultur in vitro – już wiemy, że Bartek jest trudny do odtworzenia, ale próby uzyskania klonów wciąż trwają. W tym roku udało się też zebrać kilkadziesiąt żołędzi – co u Bartka jest niezwykle rzadkie. Zostały one przekazane do Nadleśnictwa Daleszyce, gdzie w Gospodarstwie Nasienno-Szkółkarskim leśnicy będą próbowali wyhodować „Bartusie”.

Bartek żyje już blisko 700 lat i jak wskazują badania – pomimo burzliwej historii, której nieraz był świadkiem ma się całkiem nieźle. Miejmy nadzieję, że leśnikom uda się zachować go jak najdłużej. Mimo potężnych rozmiarów – ma 28,5 m wysokości i 13,4 m obwodu mierzonego przy ziemi działania na rzecz jego ochrony muszą być ostrożne i przemyślane. Efektem projektu będzie wypracowanie przez leśników sposobu postępowania z wiekowymi drzewami, przydatnego dla ratowania innych pomników przyrody. Pieniądze na program pochodzą z funduszu leśnego LP.

Źródłó: http://www.dabbarteknaszwspolnyznajomy.pl